Język polski inaczej...

źródło

SŁOWNIK. Słysząc to słowo, odwracamy się na pięcie i uciekamy albo w głos śmiejemy. Teraz. Kiedyś była to rzecz naturalna. Choć różnorodne słowniki pod ręką ma każdy z nas, stroni od nich, bo są trudne, grube i właściwie nie wiadomo, po co istnieją. Korzystając z okazji, że studiuję edytorstwo i ze słownikami jestem na etapie bardzo dobrej znajomości, postaram się zachęcić was, kochani czytelnicy, do sięgnięcia po INNY słownik języka polskiego. 

Nie bez powodu wyróżniłam słowo "inny", bo publikacja, którą właśnie przeglądam, to nie zwykły słownik, to Inny słownik języka polskiego PWN. Dwutomowy, to fakt. Być może wielu z was właśnie w tym momencie kliknie strzałkę w lewo ("cofnij") i zapomni o tej recenzji. Jednakże chciałabym powiedzieć wam coś więcej o tej niezwykłej książce. Wytrwałych zapraszam do lektury, tym mniej wytrwałym dziękuję, że raczyli tutaj zajrzeć.

Konstrukcja. Jeśli chodzi o sposób wydania Innego słownika języka polskiego i jego zawartość, jest to publikacja doskonała. Mimo że okładka jest prosta, potrafi zachwycić i ma w sobie to coś, co przyciągnie czytelnika. Sposób definiowania uwzględnionych w słowniku słów również jest niekonwencjonalny. Zwykłe słowniki języka polskiego rzadko podają przykłady poprawnego zastosowania danego hasła w konkretnych przypadkach. Umieszczenie takich językowych porad staje się niezwykle pomocne, zwłaszcza gdy definicja jest dla nas niejasna (a dobrze wiemy, że często tak się zdarza). Ponadto obok każdej definicji znajduje się dodatkowa informacja gramatyczna. Z racji że znajdują się tam wyłącznie skróty, na wstępie słownika umieszczono obszerne omówienie zatytułowane Zawartość słownika, które opracował prof. Mirosław Bańko, znany językoznawca. W owym omówieniu nie brak oczywiście podtytułów, takich jak: Dzielenie wyrazów, Zasób wyrazów i in. Muszę przyznać, że już po samej lekturze wstępu poczułam się nieco bardziej obeznana w całej konstrukcji słownika i nie musiałam wracać do niego podczas studiowania poszczególnych definicji. 

Estetyka. Rozmieszczenie haseł i ich budowa są bardzo przystępne. Każda definicja została wyróżniona pismem pogrubionym, a przykłady zdań, w których użyto omawianego słowa, zostały złożone kursywą. Czcionka, którą zapisano definicje, również jest prosta i czytelna. Co do estetyki publikacji nie mam żadnych zastrzeżeń. 

Dokładność definicji. Jak już wspomniałam wyżej, w skład każdej definicji wchodzą przykłady, które są ich nieodłączną częścią i umożliwiają czytelnikowi lepsze przyswojenie danego hasła. Nie są to suche regułki, które trzeba wbić sobie do głowy i zapamiętać na długie lata. Właśnie dzięki temu urozmaiceniu zrozumienie sensu danego słowa staje się dla czytelnika mniej skomplikowane, w niektórych przypadkach nawet rozwiewa wątpliwości co do znaczenia i użycia. 

Bardzo cenię sobie zastosowanie wyróżników w postaci wypełnienia kolorem, w tym przypadku szarym. Jest to niewątpliwie bardzo dobry sposób na to, aby informacja nie zaginęła w natłoku treści. Takie wyróżnienia obejmują klasyfikację poszczególnych haseł – tych, które w zdaniu mogą pełnić różne funkcje, np. w jednym zdaniu słowo 'brać' może zostać użyte jako czasownik, w innym – jako rzeczownik. 

Dla porównania: Spór dotyczył, najogólniej rzecz biorąc, tego, czy język Biblii jest realistyczny czy metaforyczny, ale: Szczególnie okazałą lampę nosił nadsztygar i w ten sposób podkreślał swe wysokie stanowisko wśród braci górniczej*.

Co ciekawsze, w słowniku nie rozróżniono haseł wyłącznie według klasyfikacji gramatycznej, ale także znaczeniowej, np. w jednym zdaniu wyraz 'lew' może oznaczać zwierzę, w innym – jednostkę monetarną. 

Dla porównania: Lwy żyją w Afryce i w Indiach, ale: Lew to bułgarska jednostka monetarna równa 100 stotinkom*. 

Przydatność. Moim zdaniem Inny słownik języka polskiego przyda się każdemu, kto zamiast w Internecie, woli wyszukiwać definicje ręcznie, w słowniku. Z publikacją tą powinni się również zaprzyjaźnić studenci kierunków humanistycznych, przede wszystkim filologii polskiej – jest to doskonałe źródło niezbędnej wiedzy o języku. Bez owijania w bawełnę polecam słownik wszystkim. Niech wam służy! 

* wszystkie przykłady pochodzą z Innego słownika języka polskiego PWN.

 

Share: