W tym grudniowo-świątecznym okresie daty i liczby mają większe znaczenie niż przez cały rok. Mamy kalendarz adwentowy (w obecnych czasach nie tylko wersje ze słodyczami, ale i z kosmetykami, a nawet… dla czworonożnych ulubieńców!), słynną angielską kolędę The Twelve Days of Christmas, Boże Narodzenie, które nie jest świętem ruchomym, a więc co roku obchodzone jest 25 i 26 grudnia, oraz ten najpiękniejszy dzień w roku – 24 grudnia, czyli Wigilię.
Dlatego też dzisiejszy bohater "Poniedziałkowych Śledztw" ukazany zostanie przez pryzmat dat i liczb właśnie, a – wierzcie mi – sporo ich w jego życiu i twórczości było (a sam grudzień i oraz liczne z nim powiązania są wręcz zaskakująco częste).
Dlatego też dzisiejszy bohater "Poniedziałkowych Śledztw" ukazany zostanie przez pryzmat dat i liczb właśnie, a – wierzcie mi – sporo ich w jego życiu i twórczości było (a sam grudzień i oraz liczne z nim powiązania są wręcz zaskakująco częste).
Mowa o brytyjskiej supergwieździe powieści społeczno-obyczajowej drugiej połowy XIX w. – Charlesie Dickensie.
Autor słynnej Opowieści wigilijnej, Charles John Huffa, przyszedł na świat 7 lutego 1812 roku w Portsmouth (w hrabstwie Hampshire na południowym wybrzeżu Anglii), jako drugie z ośmiorga dzieci Johna i Elizabeth Dickensów. Liz pragnęła uczyć w szkole i być jej dyrektorką, John senior zaś był pracownikiem Navy Pay Office, co skutkowało częstymi przeprowadzkami rodziny. Mimo starań rodziców Charlesa była ona biedna, ale bardzo szczęśliwa i zżyta.
Już w 1815 roku ojciec przyszłego pisarza został przeniesiony do Londynu, a rodzina przeprowadziła się na Norfolk Street. Rok później do Sheerness w hrabstwie Kent, a po kolejnych 12 miesiącach do Chatham, gdzie rodzeństwo odkrywało uroki angielskiej wsi i podziwiało XII-wieczną twierdzę Rochester.
W 1821 roku Charles rozpoczął naukę w William Giles's School. Wtedy też napisał swój pierwszy dramat Misnar, the Sultan of India.
 |
| źródło |
W lecie następnego roku John Dickens został przeniesiony do kwatery głównej Navy Pay Office w Somerset House w Londynie, a rodzina zamieszkała w Camden Town (poza naszym bohaterem, który musiał ukończyć naukę).
Rodzina opuściła hrabstwo Kent w atmosferze skandalu z powodu długów, jakie zaciągnął ojciec przyszłego pisarza. Zmuszony przez wierzycieli, w okresie od 20 lutego do 28 maja 1824 roku, odsiadywał wyrok w więzieniu Marshalsea (które właśnie dzięki temu stało się później słynne). Co ciekawe – żona oraz młodsze dzieci… przebywali tam razem z nim, co było zwykłą praktyką w ówczesnych czasach. 12-letni wówczas Charles został zmuszony do porzucenia szkoły i wysłany do pracy w fabryce pasty do butów Warren's Blacking Factory (od przełomu stycznia i lutego po czerwiec owego roku).
Już w 1825 roku jednak Charles zaczął uczęszczać do Wellington House Academy.
Już w 1825 roku jednak Charles zaczął uczęszczać do Wellington House Academy.
W marcu 1827 roku rodzina została eksmitowana za niepłacenie czynszu, a Charles ponownie opuścił szkołę i rozpoczął pracę, tym razem w firmie radców prawnych Ellis & Blackmore.
W latach 1828-1829 nauczył się stenografii i pracował jako nieetatowy referent w Doctors' Commons (stowarzyszeniu prawników praktykujących prawo cywilne w Londynie, znanym także jako College of Civilians).
W 1830 roku poznał swoją pierwszą miłość – Marię Beadnell (zakochał się od pierwszego wejrzenia). Rodzice dziewczyny nie aprobowali jednak zalotów i przerwali znajomość, wysyłając córkę na pensję do Paryża 3 lata później. Postać ukochanej wywarła jednak na Charlesie tak wielkie wrażenie, że stała się ona pierwowzorem Dory z Davida Copperfielda.
W latach 1828-1829 nauczył się stenografii i pracował jako nieetatowy referent w Doctors' Commons (stowarzyszeniu prawników praktykujących prawo cywilne w Londynie, znanym także jako College of Civilians).
W 1830 roku poznał swoją pierwszą miłość – Marię Beadnell (zakochał się od pierwszego wejrzenia). Rodzice dziewczyny nie aprobowali jednak zalotów i przerwali znajomość, wysyłając córkę na pensję do Paryża 3 lata później. Postać ukochanej wywarła jednak na Charlesie tak wielkie wrażenie, że stała się ona pierwowzorem Dory z Davida Copperfielda.
 |
| źródło |
Lata 1831-1834 to praca sprawozdawcy parlamentarnego. W 1832 roku Charles rozważał także karierę aktora (jego fascynacja teatrem oraz Szekspirem zaowocowała także tym, że zawsze pragnął pracować w tej instytucji, a i doskonale radził sobie z pisaniem sztuk teatralnych). Nie doszła ona jednak do skutku z powodu jego choroby (padaczki), gdyż nie dotarł na przesłuchanie w Covent Garden Theatre. W 1833 roku opublikował pierwsze opowiadanie (A Dinner at Poplar Walk) w "The Monthly Magazine".
W 1834 roku został dziennikarzem w "The Morning Chronicle". W sierpniu tego roku poznał swoją przyszłą żonę, Catherine Hogarth, najstarszą córkę George'a Hogartha, redaktora i krytyka muzycznego w tymże piśmie. Wtedy też przyszły ulubieniec Wielkiej Brytanii zaczął publikować opowiadania w różnorodnych magazynach pod pseudonimem Boz (tak nazywano go w domu rodzinnym). Rok później odbyły się zaręczyny Charlesa i Catherine.
W 1836 roku zebrał uprzednio opublikowane utwory i 8 lutego wydał je w swojej pierwszej książce Szkice Boza (Sketches by Boz, First Series). 2 kwietnia poślubił Catherine Hogarth.
Od kwietnia 1836 do listopada 1837 roku publikował w odcinkach powieść Klub Pickwicka (pod ówczesnym tytułem The Pickwick Papers).
29 września St. James's Theater wystawił jego dwuaktową komedię The Strange Gentleman: A Comic Burletta in Two Acts, następnie 22 grudnia musical The Village Coquettes: An Operatic Burletta in Two Acts. W międzyczasie (17 grudnia) ukazała się drukiem druga część Szkiców Boza (Sketches by Boz: Second Series).
Charles zrezygnował z pracy w "The Morning Chronicle", by objąć posadę redaktora naczelnego magazynu literackiego "Bentley's Miscellany", który powołał do życia Richard Bentley. Pierwszy numer periodyku ukazał się 1 stycznia 1837 roku, a 5 dni później urodziło się pierwsze z dziesięciorga dzieci Dickensów.
W kwietniu rodzina przeprowadziła się na Doughty Street 48. Tam 7 maja umarła w ramionach Charlesa (mieszkająca wraz z nimi) młodsza siostra jego żony, Mary Hogarth, która była mu bardzo bliska. Załamany śmiercią 17-letniej kuzynki Dickens porzucił na pewien czas pisanie, a potem sportretował dziewczynę jako Rose Fleming Maylie (w powieści Oliver Twist). Pierwsza córka Dickensa, urodzona rok później, została nazwana na cześć zmarłej siostry żony.
W lipcu pisarz po raz pierwszy podróżuje na kontynent.
Od lutego 1837 do kwietnia 1839 roku w "Bentley's Miscellany" ukazuje się w odcinkach Oliver Twist.
 |
| źródło |
W 1838 roku redaguje i publikuje Memoirs of Joseph Grimaldi, a od kwietnia 1838 roku do października 1839 co miesiąc ukazuje się kolejny odcinek powieści The Life and Adventures of Nicholas Nickleby.
31 stycznia 1839 roku składa rezygnację z funkcji redaktora "Bentley's Miscellany".
10 lutego 1840 roku wychodzą drukiem Sketches of Young Couples, a 25 kwietnia powieść Magazyn osobliwości (Old Curiosity Shop) ukazuje się w odcinkach w "Master Humphrey's Clock" (do 6 lutego 1841 roku). Od 13 lutego do 27 listopada tegoż roku drukowany jest w tym periodyku Barnaba Rudge.
Od stycznia do czerwca 1842 roku Dickens podróżuje po Ameryce Północnej, co skutkuje opublikowaniem 19 października Zarysów Ameryki (American Notes).
Styczeń 1843 – lipiec 1844 to okres publikacji w odcinkach powieści Martin Chuzzlewit. 19 grudnia 1843 roku ukazuje się pierwsza i najsłynniejsza z cyklu opowieści bożonarodzeniowych – Opowieść wigilijna (A Christmas Carol).
W lipcu 1844 roku rodzina wyjeżdża do Włoch, gdzie mieszka przez cały rok. 16 grudnia ukazuje się nowela The Chimes.
Po powrocie do Londynu Dickens reżyseruje sztukę angielskiego dramaturga Bena Jonsona Every Man in His Humour oraz występuje w niej. 20 grudnia publikuje The Cricket on the Hearth. Zaczyna również pisać autobiografię (lata 1845-1848).
Od 21 stycznia do 9 lutego 1846 roku pracuje jako redaktor "The Daily News". Część roku zamieszkuje w Szwajcarii, potem w Paryżu. 18 maja ukazują się Pictures from Italy, a Dombey and Son zaczyna być wydawana drukiem od października 1846 aż do kwietnia 1848.
19 grudnia 1848 roku ukazuje się The Haunted Man, a David Copperfield w odcinkach od maja 1849 roku do listopada 1850.
W 1850 roku Dickens zakłada i wydaje tygodnik "Household Words" (do maja 1859).
W listopadzie 1851 roku cała rodzina przeprowadza się do Tavistock House.
W okresie od marca 1852 roku do września 1853 ukazuje się w odcinkach Bleak House.
Od 1 kwietnia do 12 sierpnia 1854 roku Hard Times publikowany jest w "Household Words".
 |
| źródło |
Od października 1855 roku do kwietnia 1856 roku ponownie mieszka w mieście artystów, Paryżu.
Little Dorrit ukazuje się w odcinkach od grudnia 1855 do czerwca 1857 roku.
W 1856 roku nabywa posiadłość Gad's Hill Place koło Rochester w hrabstwie Kent, którą był zafascynowany od dziecka. Będzie tam mieszkał aż do śmierci.
W 1857 roku reżyseruje sztukę Wilkiego Collinsa The Frozen Deep, którą ten napisał pod jego wpływem (główne wydanie sztuki miało nawet tytuł Under the Management of Charles Dickens), oraz występuje w niej. Poznaje wtedy 18-letnią aktorkę Ellen Ternan, zwaną Nelly, w której zakochuje się bez pamięci, a ich związek trwa do końca życia twórcy. Pisarz skrywał go jednak bardzo skrzętnie, gdyż w wiktoriańskiej Anglii kobieta wykonująca zawód aktorki miała pozycję społeczną niewiele wyższą niż… prostytutka. A fakt, że był ówczesną gwiazdą wśród pisarzy i "sumieniem narodu", również miał swoją wagę (dlatego właśnie nigdy nie rozwiódł się z żoną, choć kroplą, która przepełniła czarę, była złota bransoletka, którą kupił dla kochanki, a przypadkowo kazał dostarczyć… żonie właśnie).
W 1858 roku po raz pierwszy prowadzi wykłady w celach zarobkowych (29 kwietnia – 22 czerwca).
W maju zostaje ogłoszona separacja pomiędzy nim a Catherine. Dickens kilka dni po tym publikuje w "London Times" oraz "Household Words" listy otwarte, które – wybielając jego osobę – szkalują jednocześnie Catherine zarówno jako żonę, matkę, jak i człowieka. Tę samą kobietę, z którą ożenił się dla kariery (gdy się poznali był ubogim dziennikarzem), uważał za głupią i zdradzał przez cały okres trwania małżeństwa, w trakcie którego ona prowadziła dom i rodziła dzieci, a on... brylował na premierach i grzał się w blasku swojej sławy. Na domiar złego postępuje z nią nad wyraz okrutnie – wyrzuca z domu, wypłacając niewielką pensję, która ledwie starcza jej na utrzymanie. Co gorsze jednak – odbiera jej dzieci i zakazuje im kontaktów z matką. Jego najstarszy syn (Charles Culliford Boz, "Charley"), który postanowił zamieszkać z matką, traci całe zainteresowanie ojca, co nie zmienia się aż do śmierci pisarza. Kiedy córka Kate Macready odwiedza matkę, ten… przestaje się do niej odzywać przez kolejne 2 lata.
2 sierpnia tego samego roku rusza na swoją pierwszą trasę promocyjną (po brytyjskiej prowincji), która kończy się 13 listopada.
 |
| źródło |
W 1859 roku zakłada i wydaje weekendowy magazyn literacki "All the Year Round" ("All The Year Round, A Weekly Journal conducted by Charles Dickens"). W pierwszym numerze (z soboty, 30 kwietnia) debiutuje A Tale of Two Cities, która ukazywać się będzie w odcinkach do 26 listopada. Rok później tak samo drukowana jest powieść Great Expectations (1 grudnia – 3 sierpnia 1861), a w okresie od maja 1864 do listopada 1865 – Our Mutual Friend.
9 czerwca 1865 roku, podczas powrotu z Paryża wraz z Ellen Ternan oraz jej matką, Dickens jest uczestnikiem katastrofy kolejowej w Staplehurst. I chociaż podczas wykolejenia składu, który częściowo wpadł do rzeki, pisarz odniósł niewielkie obrażenia, to widok okaleczonych i umierających na jego oczach ludzi na zawsze zapisał się w jego pamięci, przyprawiając go o długotrwałą traumę (autor początkowo na 2 tygodnie stracił głos, a potem – jeśli tylko mógł – unikał podróży tym środkiem transportu).
Od listopada 1867 roku do kwietnia 1868 autor po raz kolejny odwiedza Amerykę Północną, tym razem ruszając w tournée artystyczne.
Pomiędzy 1868 a 1869 rokiem daje serię tzw. pożegnalnych odczytów w Anglii, Szkocji i Irlandii (zaczynając od 6 października). Umowa zawarta była na 100 prelekcji, ale po 75 na prowincji oraz 12 w Londynie pisarz – ze względu na zły stan zdrowia (miał udar i doznał paraliżu) – musiał zrezygnować. Rozpoczął wtedy prace nad swoją ostatnią powieścią – The Mystery of Edwin Drood, która zaczęła ukazywać się w odcinkach od kwietnia 1870 roku.
W styczniu 1870 roku, za namową sponsorów, dał 12 pożegnalnych odczytów w Londynie.
8 czerwca 1870 roku, w swej ukochanej posiadłości Gad's Hill, podczas prac nad powieścią Tajemnica Edwina Drooda, miał kolejny udar. Nie odzyskał przytomności i dokładnie 5 lat po katastrofie kolejowej w Staplehurst, 9 czerwca, w wieku zaledwie 58 lat, zmarł.
I chociaż życzył sobie być pochowany w katedrze w Rochester, jego prochy spoczęły w Poet's Corner (ang. Zakątku poetów) w Opactwie Westminsterskim w Londynie.
Prześlij komentarz
Wiele dla nas znaczą Wasze opinie, dlatego dziękujemy za każdy zostawiony ślad i zachęcamy do komentowania i dzielenia się swoimi przemyśleniami.