Ty, który wchodzisz, żegnaj się z nadzieją...

źródło

La Divina Commedia (z wł. Boska Komedia) to poemat włoski napisany przez Dantego. Został on podzielony na trzy części: Inferno (Piekło), Purgatorio (Czyściec) i Paradiso (Raj). Autor nadał swemu dziełu tytuł Komedia, za Boską uznały ją pokolenia późniejsze, wyrażając w ten sposób uznanie dla jego wielkości i doskonałości. 

Impulsem, który popchnął Dantego do napisania Boskiej Komedii, był kryzys i upadek autorytetów cesarstwa i papiestwa; fakt, że cesarstwo straciło swój wymiar monarchii uniwersalnej, a papiestwo skupiło się na pomnażaniu bogactw, zapominając tym samym o naśladowaniu Chrystusa.

W wyprawie Dantego w zaświaty towarzyszyli mu Wergiliusz (wzór poety, mistrz, mentor) oraz Beatrycze (ukochana poety, niedościgły wzór piękna, kobiecości i cnoty).

źródło

W trakcie podróży Dante poznaje różne oblicza grzechów (w Piekle), nadzieję i harmonię (w Czyśćcu) oraz wieczną szczęśliwość (w Raju). 

Boska Komedia uznawana jest za dzieło przełomu średniowiecza i renesansu. Zastanówmy się, co miało wpływ na taką jej klasyfikację. 

Średniowiecze:

- tytuł poematu, Boska, jest symbolem inspiracji życiem, światem, w którym to Bóg znajduje się w centrum;

- w utworze ukazana jest wędrówka ku Bogu, walka ze złem i grzechem.

Renesans

źródło

- schizma panująca w Kościele; reformacja przełomowym wydarzeniem; utopia (Raj) – pełne szczęście po przekroczeniu bram nieba;

- humanizm będący wynikiem zafascynowania naturą ludzką oraz losem człowieka po śmierci;

- historia rodzinnego miasta Dantego, Florencji, noszącego miano miasta odrodzenia;

- poemat został napisany w języku włoskim i podpisany przez autora (w średniowieczu cechą charakterystyczną była anonimowość twórców).

W Boskiej Komedii została zastosowana symbolika.

Las – symbol zagubienia i grzechu;

TRÓJKI

troje zwierząt:

lew – pycha

wilczyca – chciwość

pantera – zawiść;

trzy twarze Lucyfera:

purpurowa – nienawiść

bladożółta – bezsilność

czarna – ciemnota;

trzy kobiety: św. Łucja, Beatrycze, Matka Boska, stojące na straży sprawiedliwości;

liczba pieśni w poszczególnych częściach (33) oraz liczba kręgów piekła, tarasów czyśćca i nieb raju (3x3) - zwielokrotnienie trójki; symbol Trójcy Świętej;

Wergiliusz – symbol doskonałości, mądrości; 

Słońce – alegoria Boga; 

Pluton – symbol gniewu; 

liczba wszystkich pieśni (100) – symbol doskonałości; 

cztery rzeki – symbol czterech stron świata;

chart – symbol Chrystusa; 

postacie mitologiczne – symbol czasów antycznych.

źródło

Inferno, czyli Piekło, podzielono na dziewięć autonomicznych kręgów, w których znajdują się ludzie klasyfikowani na podstawie popełnionych grzechów. 

Motywem bezpośrednio powiązanym z wędrówką do piekieł jest motyw katabazy. 

LIMBO 

przedsionek piekła; znajdowały się w nim dusze nieochrzczonych i ludzi szlachetnych;

KRĄG II 

był miejscem dusz ludzi, którzy nie potrafili zapanować nad własnymi zmysłami;

KRĄG III 

gromadził łakomych; 

KRĄG IV 

źródło

był przeznaczony dla dusz skąpców i rozrzutników;

KRĄG V

swoją karę odbywały w nim dusze ludzi gniewnych, zazdrośników, leniwych i pesymistów;

KRĄG VI

był światem płonących grobów dusz heretyków

KRĄG VII 

gromadził dusze gwałtowników;

KRĄG VIII

był podzielony na dziesięć czeluści; w poszczególnych czeluściach rezydowały dusze stręczycieli, uwodzicieli, pochlebców, symonitów, wróżbitów, oszustów, hipokrytów, złodziei, fałszywych doradców, mącicieli i siewców niezgody oraz fałszerzy;

KRĄG IX

był podzielony na cztery strefy: zdrajców bliskich, zdrajców ojczyzny, zdrajców przyjaciół i gości oraz zdrajców dobroczyńców; znajdował się w nim m.in. Lucyfer, czyli zbuntowany anioł.

źródło

Purgatorio, czyli Czyściec. Znajdowały się w nim stopnie odpowiadające grzechom ludzkim.

Pokutę odbywały tam dusze grzeszne, które pragnęły odkupienia. Na szczycie góry czyśćcowej znajdował się Raj Ziemski. 

PYCHA

ZAZDROŚĆ

GNIEW

LENISTWO

CHCIWOŚĆ

ROZRZUTNOŚĆ

ŁAKOMSTWO

NADMIERNA ZMYSŁOWOŚĆ

Paradiso, czyli Raj, został podzielony na sfery niebieskie, na które składają się nieba. 

źródło

NIEBO KSIĘŻYCA,

w którym przebywały dusze ludzi, którzy nie wypełnili swoich ślubów;

NIEBO MERKUREGO, 

w którym przebywali dobroczyńcy;
 

NIEBO WENUS,

w którym znajdowali się ludzie miłujący;
 

NIEBO SŁOŃCA,

w którym przebywali uczeni;
 

NIEBO MARSA,

które tworzyli bojownicy za wiarę;
 

NIEBO JOWISZA,

źródło

w którym znajdowały się dusze ludzi sprawiedliwych;
 

NIEBO SATURNA,

w którym przebywały dusze ludzi kontemplatywnych;
 

NIEBO GWIAZD STAŁYCH,

w którym znajdowały się dusze ludzi, którzy odkupili swoje grzechy męką Jezusa Chrystusa;
 

PRIMUM MOBILE.

Na samym szczycie znajdowała się siedziba Boga w kształcie białej róży. 

Wędrówka Dantego kończy się modlitwą do św. Bernarda i wyjednaniem Dantemu łask u Boga.

Tym optymistycznym akcentem kończy się miesiąc z Dantem Alighieri. 

Zapraszamy na redakcyjny miesiąc literacki z...

Henrykiem Sienkiewiczem.

Share: