Porozmawiajmy... grzecznie!

źródło

Grzeczność jest rzeczą niezwykle istotną w komunikacji. Szczególnie jeśli chodzi o pewne spory, niedopowiedzenia czy zwyczajne rozmowy. Jak się zachować? Jak wypowiedzieć się, żeby przekazać informację treściwie i nie urazić przy tym odbiorcy? 

Na te i wiele innych pytań odpowiada Małgorzata Marcjanik – językoznawca, specjalistka od pragmatyki językowej, retoryki i erystyki, podejmująca wielokrotnie kwestię grzeczności językowej w swoich publikacjach. To już druga pozycja tej autorki, po którą postanowiłam sięgnąć.

Grzeczność w komunikacji językowej to książka obowiązkowa dla osób, którym język polski nie wydaje się obcy; które zastanawiają się nad zasadami, usiłują je zrozumieć i zgłębiają jego tajniki. Osoby, które stronią od książek naukowych, również powinny po nią sięgnąć, gdyż może ona podsunąć im wiele niezbędnych wskazówek dotyczących nie samej gramatyki, ale językowego savoir-vivre'u (inny poradnik językowego savoir-vivre'u autorstwa Marcjanik zrecenzowałam już wcześniej: "Grzeczność wszystkim należy, lecz każdemu inna")

Książka została podzielona na sześć zasadniczych części. W każdej z nich zawarte są zagadnienia grzeczności językowej w różnych kontekstach komunikacyjnych. Autorka poruszyła takie tematy jak komunikowanie interpersonalne, medialne czy publiczne. Ostatni rozdział: Obraz grzeczności przełomu wieków stanowi podsumowanie publikacji i jednocześnie wyjaśnia, jak wielką rolę w naszym życiu odgrywa grzeczność.

Niezwykle istotną kwestią poruszoną w książce jest grzeczność podczas prowadzenia zwyczajnych rozmów (bezpośrednich, telefonicznych, mailowych czy nawet przez domofon). Autorka ukazała w tej sposób duże znaczenie słów, które używamy, komunikując się ze znajomymi czy osobami nieznajomymi, przypadkowo spotkanymi. Słowa to klucz do wzajemnego zrozumienia. Służą do przekazywania informacji, ale także do wyrażania uczuć. Dzięki słowom możemy poznać człowieka, ocenić go, nawet zapewnić mu poczucie bezpieczeństwa. Dlatego tak ważne jest umiejętne posługiwanie się nimi, żeby przypadkowo nie urazić odbiorcy, nawet nie będąc tego świadomym. Marcjanik wyjaśnia, dlaczego często dzieje się tak, że wiele osób różnie interpretuje dany przekaz. Każdy człowiek ma swój sposób postrzegania świata i ludzi. Między ludźmi dochodzi do nieporozumień, ponieważ każdy z nich ma indywidualny tok rozumowania. Nierzadko zdarza się również tak, że stosowane przez nas skróty myślowe są odbierane jako podtekst. Jak więc uniknąć nieporozumień?

Autorka posługuje się niekonwencjonalnym stylem, ułatwiając czytelnikowi zrozumienie tego, co chce przekazać. Poszczególne wskazówki są wyodrębnione z tekstu przez zastosowaną listę numerowaną. Każda kolejna kwestia została wyjaśniona osobno, tak by nie zaburzać ogólnego przekazu. Dzięki takiemu zabiegowi czytelnik może bez problemu odnaleźć się w tekście, gdyż całość jest logiczna i spójna. Marcjanik w swojej publikacji zawarła również ciekawe wskazówki, ucząc, jak nie popełnić faux pas i zachowywać się stosownie do sytuacji. Kto jak kto, ale akurat Małgorzata Marcjanik się na tym zna, dlatego warto zasięgnąć jej rad i dowiedzieć się co nieco na temat grzeczności, gdyż jest to temat równie ważny jak każdy inny. Językowy savoir-vivre powinien znać każdy inteligentny i dobrze wychowany człowiek.

Marcjanik nie skupiła się wyłącznie na temacie grzeczności językowej, ale scharakteryzowała również zmiany, które zaszły w polszczyźnie po 1989 roku, a w swoich rozważaniach oprócz własnej wiedzy wykorzystała również autentyczne wypowiedzi i prace, o czym świadczy wielość przypisów zastosowanych w książce.

Grzeczność w komunikacji językowej skierowana jest dla szerokiego grona odbiorców. Ze swojej strony szczególnie polecam ją studentom kierunków filologicznych oraz dziennikarzom, ale może się ona przysłużyć również studentom zarządzania i marketingu czy kulturoznawstwa, z racji tego, że porusza kwestie wszechobecnej kultury języka polskiego. Oczywiście zachęcam do zapoznania się z nią również osoby żywo zainteresowane językiem polskim i przemianami zachodzącymi w nim. Ta pozycja to coś a'la wszystko w jednym. Podstawy różnorodnej komunikacji zebrane w jednym miejscu wraz z wszelkimi uwagami i wskazówkami to znakomita sprawa.

Share: