Pomnik ofiar hitleryzmu

Jedną z najbardziej znanych oraz wstrząsających pozycji w dorobku literackim Zofii Nałkowskiej są Medaliony. Zostały napisane w wyniku wielu czynników, ale najważniejszymi były osobiste wojenne doświadczenia pisarki i prowadzenie wielu spraw zbrodni hitlerowskich podczas pracy w Głównej Komisji Badań. Właśnie dzięki zasłyszanym historiom opowiadanych przez ofiary powstał zbiór jakże trudnych i wiele razy bolesnych opowiadań.

źródło

Medaliony tworzą zbiór opowiadań, napisane zostały w formie reportażowej. Autorka specjalnie zastosowała taki zabieg, by odbiorca miał poczucie, że każda historia opowiadana przez osobę, która przeżyła swoją własną tragedię, miała odpowiednią atmosferę. Żadne z opowiadań nie zostało skomentowane przez autorkę, dlatego by każdy mógł indywidualnie rozważyć opisane wydarzenia.

Na uwagę zasługuje tytuł, który nie jest przypadkowy. Nałkowska chciała, by każda z przedstawionych postaci otrzymała swój własny pomnik dla zachowania pamięci osób, które już odeszły. Tutaj autorka miała na myśli wszystkie ofiary hitleryzmu; wśród nich byli znani aktorzy, naukowcy, księża i aktorzy, ale również zwykli ludzie, którzy nie powinni zostać przeoczeni, gdyż ich śmierć również miała znaczenie w historii.

Każde opowiadanie ukazuje fragment prawdziwych wydarzeń z perspektywy uczestniczącego. W wyniku czego całość jest jeszcze bardziej realna i rzeczywista.

Pierwotnie opowiadania ukazywały się w lokalnej prasie, natomiast w roku 1946 zostały wydane w formie książki. Medaliony posłużyły jako świadectwo prawdy, która nadal istnieje w pamięci i żyje w każdym człowieku. Publikacja została odebrana bardzo emocjonalnie, gdyż tak naprawdę nie każdy spodziewał się ogromu tragedii, jaki spadł na ofiary, zaś sposób w jaki zostały ukazane nie pozostawiał żadnych złudzeń, co wzmocniło uczucie cierpienia, jak i podziwu dla autorki, która w swoim krótkim dziele stworzyła problematykę poruszającą serca oraz wyobraźnię czytelników.

Zofia Nałkowska zrezygnowała z komentowania opisanych wydarzeń, jedyną rzeczą, na którą sobie pozwoliła, było jedno zdanie, które mimo swej krótkiej formy mówi tak wiele i funkcjonuje jako motto całego utworu.

Ludzie ludziom zgotowali ten los.

Jak przerażający wydaje się fakt, że człowiek drugiemu człowiekowi zgotował piekło na ziemi, tylko dlatego, że uważał się za kogoś lepszego, o lepszej krwi, bardziej szlacheckiej. Straszną świadomością jest fakt, że rodzaj ludzki stać było, i jest nadal, na tak okropne czyny.

Te słowa pełne żalu oraz goryczy mają na celu zapobiec temu, by kiedykolwiek doszło do kolejnych zbrodni, uświadamiając ludziom, że każdemu należy się szacunek oraz godne traktowanie bez względu na pochodzenie.

Medaliony są prozą niezwykłą oraz szczerą, w rzeczywisty sposób ukazującą obraz cierpienia więźniów.

czwartek, 25 września 2014