 |
| Nike z Samotraki |
Sztuka w starożytnej Grecji powstała i rozwijała się po upadku sztuki mykeńskiej, spowodowanym w głównym stopniu najazdem Dorów. Za czas jej trwania przyjmuje się okres od około 1200 p.n.e. do I w. p.n.e., czyli do czasu podboju starożytnej Grecji przez Rzymian. Jednak wraz z podbojem rzymskim nie skończył się definitywnie okres sztuki greckiej. Artyści nadal tworzyli, ale przede wszystkim na potrzeby kolekcjonerów rzymskich. Sztuka grecka wywarła przeogromny wpływ na rozwój sztuki rzymskiej. Jednak wraz ze zmianami politycznymi skończyła się jej samodzielność.
Okres sztuki greckiej dzielony jest na trzy etapy jej rozwoju.
Okres archaiczny
To najstarszy z trzech etapów rozwoju sztuki w rejonie basenu Morza Egejskiego. Początki sięgają najazdu Dorów na Peloponez w XII wieku p.n.e. Okres archaiczny dzielony jest umownie na cztery mniejsze przedziały czasowe:
– okres ciemny
– okres wczesnoarchaiczny
– okres dojrzałego archaizmu
– okres późnego archaizmu.
To drugi z etapów, na który zazwyczaj dzieli się czas trwania i rozwoju sztuki na terenach zamieszkanych przez ludy greckie. Ten okres umownie dzielony jest na trzy etapy:
– okres wczesnoklasyczny (480–445 p.n.e.) – związany przede wszystkim z rozpoczętą po II wojnie perskiej odbudową Aten;
– okres klasyczny – związany z działalnością Peryklesa;
– okres późnoklasyczny – obejmujący czas po zakończeniu wojen peloponeskich i włączenia Grecji do imperium Aleksandra Wielkiego.
Ostatni w dziejach umowny czas trwania i rozwoju sztuki starożytnej Grecji. Daty określające jego ramy to śmierć Aleksandra Macedońskiego w 323 p.n.e. i rok 30 p.n.e., w którym nastąpił podbój ostatniego niezależnego państwa hellenistycznego, jakim w tym czasie był Egipt. W nauce nastąpił rozwój nauk przyrodniczych i filozofii. Zainteresowanie człowiekiem i jego rozwojem od niemowlęctwa do później starości w sztuce zaowocowało licznymi portretami przedstawicieli wszystkich ras, warstw społecznych, ludzi zdrowych, kalekich i starców. Przedstawienia na reliefach i obrazach zamiast neutralnego tła otrzymały bogate pejzaże. Idealizacja została zastąpiona tendencjami naturalistycznymi, a klasyczna harmonia ustąpiła miejsca ekspresji i kontrastowi piękna i brzydoty. Podboje Aleksandra Wielkiego rozszerzyły terytorialny zasięg oddziaływania sztuki greckiej. Jednocześnie wiele z podbitych państw już wcześniej posiadało bogate tradycje kulturowe (np. starożytny Egipt, Mezopotamia, Persja). Wzajemne przenikanie się elementów greckich i orientalnych, a także w późniejszym okresie italskich, zdecydowało o dalszych kierunkach rozwoju sztuki hellenistycznej. Wielu jej twórców wywodziło się z tradycyjnych ośrodków artystycznych greckich; czerpiąc z bogatej spuścizny, poszukiwano nowych form wyrazu pełniej odpowiadających nowym realiom. Wraz z ekspansją terytorialną powstały nowe ośrodki, miejscowe tradycje wywierały wpływ na działających w nich artystów.
Okres archaiczny
To najstarszy z trzech etapów rozwoju sztuki w rejonie basenu Morza Egejskiego. Początki sięgają najazdu Dorów na Peloponez w XII wieku p.n.e. Okres archaiczny dzielony jest umownie na cztery mniejsze przedziały czasowe:
– okres ciemny
– okres wczesnoarchaiczny
– okres dojrzałego archaizmu
– okres późnego archaizmu.
Okres klasyczny
To drugi z etapów, na który zazwyczaj dzieli się czas trwania i rozwoju sztuki na terenach zamieszkanych przez ludy greckie. Ten okres umownie dzielony jest na trzy etapy:
– okres wczesnoklasyczny (480–445 p.n.e.) – związany przede wszystkim z rozpoczętą po II wojnie perskiej odbudową Aten;
– okres klasyczny – związany z działalnością Peryklesa;
– okres późnoklasyczny – obejmujący czas po zakończeniu wojen peloponeskich i włączenia Grecji do imperium Aleksandra Wielkiego.
Okres hellenistyczny
 |
| Kolumny |
Ostatni w dziejach umowny czas trwania i rozwoju sztuki starożytnej Grecji. Daty określające jego ramy to śmierć Aleksandra Macedońskiego w 323 p.n.e. i rok 30 p.n.e., w którym nastąpił podbój ostatniego niezależnego państwa hellenistycznego, jakim w tym czasie był Egipt. W nauce nastąpił rozwój nauk przyrodniczych i filozofii. Zainteresowanie człowiekiem i jego rozwojem od niemowlęctwa do później starości w sztuce zaowocowało licznymi portretami przedstawicieli wszystkich ras, warstw społecznych, ludzi zdrowych, kalekich i starców. Przedstawienia na reliefach i obrazach zamiast neutralnego tła otrzymały bogate pejzaże. Idealizacja została zastąpiona tendencjami naturalistycznymi, a klasyczna harmonia ustąpiła miejsca ekspresji i kontrastowi piękna i brzydoty. Podboje Aleksandra Wielkiego rozszerzyły terytorialny zasięg oddziaływania sztuki greckiej. Jednocześnie wiele z podbitych państw już wcześniej posiadało bogate tradycje kulturowe (np. starożytny Egipt, Mezopotamia, Persja). Wzajemne przenikanie się elementów greckich i orientalnych, a także w późniejszym okresie italskich, zdecydowało o dalszych kierunkach rozwoju sztuki hellenistycznej. Wielu jej twórców wywodziło się z tradycyjnych ośrodków artystycznych greckich; czerpiąc z bogatej spuścizny, poszukiwano nowych form wyrazu pełniej odpowiadających nowym realiom. Wraz z ekspansją terytorialną powstały nowe ośrodki, miejscowe tradycje wywierały wpływ na działających w nich artystów.
 |
| Waza ze zbiorów sztuki starożytnej Grecji |
Prześlij komentarz
Wiele dla nas znaczą Wasze opinie, dlatego dziękujemy za każdy zostawiony ślad i zachęcamy do komentowania i dzielenia się swoimi przemyśleniami.