Życie społeczne i jego warstwy

źródło

Zofia Nałkowska, pisząc swoją kolejną  powieść, miała mocno ugruntowaną pozycję literacką, zaś Granica miała być czymś nowym w do tej pory wydanych obyczajówkach. Autorka już na samym początku zdradziła zakończenie książki, pozostawało więc pytanie, czym miała ona zainteresować potencjalnego czytelnika, aby zmusił samego siebie do przemyśleń, zwrócił uwagę na inne bardzo ważne informacje zawarte w tekście. 

Nałkowska tworzyła swą nowatorską powieść niespełna cztery lata; już od samego początku, gdy ta była pisana jeszcze wieczorami, ołówkiem na kartkach, uważała ją za coś, co zwróci na siebie uwagę poprzez inność.

Uważa się, że powieść zawiera dużo z autobiografii samej pisarki, która z biegiem lat uległa zmianom poglądów na sytuację polityczną Polski. I tak, w roku 1935, gdy autorka ma 51 lat, zostaje wydana Granica. Mimo faktu, że fabuła jest typowym przykładem schematów, trzeba przyznać, że Nałkowska posunęła się o kilka kroków dalej, zajmując się problematyką społeczną, jej podziałami oraz ludzką psychiką, reakcjami na doznane wstrząsy. Sam tytuł mówi bardzo wiele o rozważaniach autorki, która w swej powieści porusza wiele jakże kruchych tematów, granicy w postępowaniu.

źródło

Trzeba również nadmienić, że  na poruszenie tematów społecznych wpłynął kryzys ekonomiczny w Europie, jak również w Polsce. 

Nałkowska bardzo dogłębnie wniknęła w poszczególne warstwy społeczne, najbardziej interesując się tymi plasującymi się na najniższych szczeblach, tak zwanym marginesie. Autorka interesowała się nie tylko analizą psychiki, ale również kierowała nią zwykła ludzka ciekawość związana z życiem ludności. 

Również interesującym faktem jest ukazanie warstw w poszczególnej klasie, ukazujące, jak wielka przepaść dzieli jednych od drugich, zaś przejście z niższej do wyżej wydaje się nie do pokonania i niemożliwe. Różnica jest zbyt widoczna, gdyż w tym wypadku nie tylko sprawy materialne są problemem, a również te obyczajowe oraz spojrzenie na sprawy ogólnoludzkie.

Krytyka literacka uznała Granicę za manifest ideowy oraz filozoficzny, twierdząc, że autorka w końcu poczuła własne spełnienie w swych pisarskich dokonaniach. Sama Nałkowska podczas pisania powieści wiele razy przyznawała się do niepewności związanej z jej wartością. Jednak mimo obaw autorki książka stała się docenionym dziełem literackim i ta już w roku 1936 otrzymała za swą najnowszą publikację Państwową Nagrodę Literacką.  Można więc uznać, że Granica jest efektem konsekwencji autorki w kontynuacji doświadczeń literackich, poglądów, jak i upodobań.

Share: