 |
| Ewa, rzeźba Gislebertusa z Autun |
Sztuka romańska
Pierwszy raz terminu sztuka romańska użył w 1818 roku Charles Duherissiere, który był normandzkim archeologiem.
Głównymi cechami architektury romańskiej były:
Głównymi cechami architektury romańskiej były:
- grube mury,
- sklepienia kolebkowe,
- prostota form,
- mało zdobień w kościołach,
- mroczne wnętrza,
- jedna lub trzy nawy.
Malarstwo i rzeźba
Rzeźba podporządkowana była architekturze. Wypełniała portale, zdobiła kapitele, wsporniki. Motywy czerpane były ze świata roślin i zwierząt. Często rzeźbiono też figury ludzkie w scenach biblijnych lub alegorycznych.
Malarstwo było związane głównie z budynkami kościelnymi. Tworzono freski, czyli malowidła wykonywane na ścianach na niezaschniętym tynku, mozaiki – dekoracje w postaci ornamentu lub obrazu, wykonane z drobnych, o różnej kolorystyce, fakturze i kształcie kamyczków, kawałków szkła lub ceramiki – czy witraże – ozdobne wypełnienia okienne, wykonane z kawałków kolorowego szkła wprawianych w ołowiane ramki osadzone między żelazne sztaby i miniatury, czyli obrazy (zwłaszcza portrety) niewielkich rozmiarów.
 |
| Fresk |
 |
| Mozaika |
 |
| Miniatura |
Przykłady zabytków sztuki romańskiej:
 |
| Kolegiata św. Piotra i Pawła w Kruszwicy |
 |
| Krzywa Wieża i katedra w Pizie |
Sztuka gotycka
Nazwa gotyk wynikała z nieporozumienia. Włoski humanista Giorgio Vasari nazwał tak sztukę średniowiecza, chcąc podkreślić jej barbarzyński charakter. Czasowo obejmuje ona stulecia od XII do XV. Cechy architektury gotyckiej:
- monumentalizm budowli,
- kościoły wysokie, smukłe, jasno oświetlone,
- sklepienie krzyżowo-żebrowe,
- ostre łuki,
- ogromne okna.
Rzeźba gotycka rozwijała się w oprawie katedry. Najpiękniejsze rzeźby znajdziemy w portalach, obramowaniach wrót, a w tympanonie – kunsztowną kompozycję reliefową. Zdobnictwo tego typu wykorzystuje formy ornamentalne, mające swoje źródło w świecie roślin. Postać ludzka oddana jest we właściwych proporcjach, ma naturalną postawę i gesty. Rzeźba gotycka to także często monumentalne posągi wykorzystywane jako ozdoba katedr – zespolone z architekturą. Przedstawiają one zazwyczaj Maryję i świętych, pojawiają się jednak też osoby świeckie.
 |
| Źródło |
 |
| Źródło |
Warto również zwrócić uwagę na gotycki ołtarz. W tym stylu wykształca się typ ołtarza szafiastego, w którym część środkowa, zamykana na co dzień, otwierana jest w dni uroczyste. Ołtarz ma formę tryptyku.
Malarstwo:
 |
| Źródło |
 |
| Źródło |
Rozwijało się ono pod różnymi postaciami. Gotyk to przede wszystkim intensywny rozwój witrażownictwa. Ze względu na powszechność witraży nie było miejsca na romańskie freski. Przez cały czas trwania gotyku rozwijało się malarstwo książkowe w postaci miniatur. Zerwało ono z płaską linearną stylizacją, zaczęto tworzyć wizerunki przestrzenne, trójwymiarowe, realistyczne. Na miniaturach przedstawiano sceny rodzajowe z życia codziennego.
Największym osiągnięciem średniowiecznego malarstwa było pojawienie się obrazu niezależnego, przeznaczonego do umieszczania na ścianie kościoła. Obrazy te były malowane na desce farbami temperowymi. Dominowała tematyka religijna – sceny z życia Chrystusa, Maryi i świętych. Zaczęła się także pojawiać tematyka świecka. Postaci starano się malować realistycznie – dostrzegalne już są między nimi różnice, ukazywano także emocje poszczególnych osób. Dzięki zastosowaniu techniki światłocienia obrazy zyskiwały na głębi. Początkowo stosowano złote tło, później zaczęto umieszczać postaci w konkretnej przestrzeni – w jakimś wnętrzu bądź pośród przyrody.
Przykłady zabytków gotyku:
 |
| Źródło |
 | ||||
| Źródło |
To już koniec przygody ze stylem romańskim i gotyckim. W kolejnym poście bliżej poznamy sztukę renesansu.
Prześlij komentarz
Wiele dla nas znaczą Wasze opinie, dlatego dziękujemy za każdy zostawiony ślad i zachęcamy do komentowania i dzielenia się swoimi przemyśleniami.